Қазақ әдебиеті кафедрасы

Қазақ әдебиеті кафедрасы — іргесі оқу орнымен бірге қаланып, 1946 жылы ашылған, 70 жылдан астам тарихы бар университеттің іргелі кафедраларының бірі. Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының алғашқы меңгерушісі болып «Қазақ ССР Оқу министрлігінің үздік қызметкері» белгісінің иегері, танымал ұстаз Жәмилә Жаманғазықызы Жолаева тағайындалған.

1947-1948 оқу жылынан қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі болып Ә.С.Мәметова қызмет атқарды.

1952 жылы қазақ әдебиеті кафедрасы кафедра оқытушыларының санының аздығына байланысты қазақ тілі кафедрасымен қосылып,  А.С.Мәметова қызметінен босайды да, біріккен қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасын Т.Қордабаев басқарады.

1953 жылы қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының меңгерушісі, доцент Т.Қордабаев өзге жұмысқа ауысуына байланысты орнынан босатылып, 1955 жылдан кафедра меңгерушілігіне ф.ғ.к. З.А.Ахметов тағайындалады.

1962 жылы орыс және қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі қызметіне конкурстық негізде ф.ғ.к., доцент З.А.Ахметов бекітіледі.

1975 жылы кафедра меңгерушісі, ф.ғ.д., профессор З.А.Ахметовтің өзге жұмысқа ауысуына байланысты кафедра меңгерушілігіне  доцент Х.Садықов тағайындалады.

1982 жылы 8 қыркүйекте (№95 бұйрық) әдебиет кафедрасының меңгерушілігіне ф.ғ.к., доцент К.Мыңжасарова бекітіледі.

1991 жылғы 3 июньдегі №33 бұйрықпен қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы тіл және әдебиет кафедралары болып екі кафедраға  бөлінеді.

Қазақ әдебиеті кафедрасын 1992-1997 жылдар аралығында ф.ғ.д., профессор С.Негимов басқарды. 1998-1999 жылдары ф.ғ.к., доцент Р.Зайкенова кафедраға жетекшілік етсе, 1999-2006 жж. ф.ғ.д., профессор Б.Абылқасымов кафедра меңгерушісі қызметін атқарды.

2006-2008 жылдары кафедраны ф.ғ.д., профессор Г.Ж.Пірәлиева басқарды. 2008-2010 жылдары ф.ғ.д., профессор Б.Б.Ыбырайым кафедраға жетекшілік жасаса, 2010 жылдың қыркүйегінен 2018 жылдың тамыз айы аралығында  кафедраны ф.ғ.д., профессор С.Б.Ержанова басқарды.  2018 жылдың қыркүйек айынан бастап қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі қызметін PhD доктор Н.С.Балтабаева атқарып келеді.

Кафедра жеке отау тіккеннен бері мұнда аса көрнекті әдебиеттанушылар З.Ахметов, С.Қирабаев, Т.Кәкішев, Ш.Елеукенов, С.Қасқабасов, Б.Абылқасымов, С.Негимов т.б. дәріс оқыды. Академик З.Ахметов өмірінің соңына дейін кафедрадан қол үзбей, әдебиет теориясынан сабақ жүргізді.

Қазіргі кезеңде кафедрада  ф.ғ.д., профессорлар  С.Ержанова, Қ.Мәдібай, ғылым докторлары Р.Зайкенова, Г.Балтабаева, Қ.Жанұзақовалар қызмет етеді. Кафедрада тәжірибелі мамандар ф.ғ.к., проф.м.а.  Л.Әділбекова, ф.ғ.к., доцент С.Сәкен, ф.ғ.к., проф. К.Әбдіқалық, ф.к.ғ., қауым. проф.  м.а. А.Көшекова, ф.ғ.к., қауым. проф. Б.Қожекеева, ф.ғ.к., қауым. проф. м.а. Б.Сұлтанова, ф.ғ.к., қауым. проф. м.а. Б.Сарбасов, ф.ғ.к., қауым. проф. м.а. Б.Бегманова, PhD доктор Н.С.Балтабаева мен аға оқытушы және оқытушы ғалымдар Т.Дәуітұлы, Г.Нұрбекова, Ж.Алиевалар  жұмыс жасайды.

Қазіргі таңда қазақ әдебиеті  кафедрасы бірнеше шет елдік ЖОО-мен және ғылыми-зерттеу орталықтарымен тығыз байланыс орнатқан, олар:

Түркия Республикасының Нигде университеті, Мимар Синан университеті, РФ Татарстан Республикасы Қазан университеті, сонымен бірге  Нидерланды мемлекетінің Лейден университетімен келісімшарт жасалған. 2012-2017 оқу жылында Түркия Республикасы Нигде университетінің PhD докторы Фарук Чолак 3-20 қыркүйек аралығында «Түркі әдебиеті» пәні бойынша дәріс оқыса, 2013-2014 оқу жылынан бастап Польша мемлекетінің Познань университетінің  PhD докторы, профессор Х.Янковский түркітану, Абайтану мәселелері бойынша студенттер мен магистранттарға шеберлік сыныбын өткізді.

Ғылыми-әдістемелік жұмыстардың жоғары нәтижелігінің арқасында кафедраның 8 оқытушысы «Жоғарғы оқу орынның үздік оқытушысы» мемлекеттік грант иегері атанды. Олар: ф.ғ.д., профессор Г.Ж.Пірәлиева, ф.ғ.д., профессор  Р.З.Зайкенова және ф.ғ.д., профессор С.Б.Ержанова, ф.ғ.д., доцент Г.С.Балтабаева, ф.ғ.д., профессор м.а. Қ.Т.Жанұзақова, ф.ғ.к., профессор К.С.Әбдіқалық, ф.ғ.к., профессор м.а. Л.М.Әділбекова, п.ғ.к.,профессор м.а. Б.Д.Жұмақаева.

Болашақ мамандардың бойында кәсіби мәдениет қалыптастырып, жүйелі ойлау, өзін-өзі тану және шығармашылығын  шыңдау мақсатында қазақ әдебиеті кафедрасында «Ізденіс», «Назқоңыр», «Інжу-маржан» үйірмелері ашылған.  Кафедраның ұйытқы болуымен жыл сайын университет және ЖОО  студенттері арасында шығармашылық жұмыстар байқауы мен дәстүрлі жыр кештері ұйымдастырылып, үздік шығармаларымен суырылып алға шыққан дарабоз студенттер марапатталып, мерзімді баспасөзде жарияланып отырады. Білімі мен білігі қатар ұштасқан шәкірттеріміз бірнеше рет республикалық олимпиадалардың жеңімпазы атанды. Жыл сайын дәстүрлі өткізілетін «М.Мақатаев оқулары», «Абай оқулары», «Зәки оқулары» – соның тікелей айғағы.